M’hammed Akrim weet hoe het is om geen thuis te hebben en zet die ervaring in voor verandering: “Van de opvang wordt niemand beter.”

M’hammed Akrim – door iedereen Akrim genoemd – weet hoe het is om op straat te slapen en maandenlang in de opvang te bivakkeren. Die persoonlijke ervaring gebruikt hij bij MO Den Bosch om mensen die hetzelfde meemaken bij te staan en om van Wonen Eerst de norm te maken. Akrim: “Ieder team zou minimaal één ervaringsdeskundige in dienst moeten hebben.”

“Als we Wonen Eerst níet hadden gehad in Den Bosch, had dat veel mensen een bak ellende bezorgd. Van een langdurig verblijf in de opvang wordt niemand beter.” Ervaringsdeskundige Akrim steekt zijn mening niet onder stoelen of banken wanneer hij gevraagd wordt naar de opvang. Dat standpunt komt niet uit de lucht vallen: Akrim werkt al jaren in de opvang én bracht er zelf zijn dakloze periode door. 

“Veel mensen gaan er in de opvang op achteruit”, stelt Akrim. “Ik heb dat zelf ervaren: je hebt stress, problemen aan je hoofd. Ondertussen heb je allerlei regels waar je je aan moet houden. Je moet om een bepaalde tijd binnen zijn, op een bepaalde tijd opstaan, je mag heel veel dingen niet. En iedereen vindt wat van je. Zie dan maar eens tot rust te komen, soms ook nog op een zaal waar je met tien anderen slaapt. In de opvang doe je alles op de automatische piloot, je bent aan het overleven.”

Er zijn ook groepen die de opvang mijden, weet Akrim. Bijvoorbeeld gezinnen. “Je kunt niet bij iedere opvang met kinderen terecht. Als je kinderen niet bij je kunnen blijven, waar breng je ze dan onder? Hoe zorg je voor ze?”

Je leven op pauze
“Door Wonen Eerst voorkom je deze ellende. Wat iemand heeft meegemaakt is dan nog steeds moeilijk – een (v)echtscheiding, het verlies van een baan, wat het ook is – maar je kunt in ieder geval een stap vooruit, doordat je een huis hebt. Veel mensen die via Wonen Eerst wonen pakken hun leven weer relatief snel op. Ik weet zeker dat dat bij mij ook het geval was geweest, als ik een huis had gehad. Mijn leven heeft bijna twee jaar op pauze gestaan.”

De ervaring die Akrim opdeed in de opvang zet hij in binnen het Wonen Eerst team in Den Bosch. Als ervaringsdeskundige houdt hij een vinger aan de pols of het – vanuit het perspectief van de Wonen Eerst deelnemer – wel klopt wat er gedaan wordt en waar verbeterpunten zijn. Collega’s kunnen bij hem terecht met vragen als ze vastlopen. Ook staat hij mensen bij die via Wonen Eerst wonen. “Daar haal ik het meeste voldoening uit, voor die mensen doe ik het. Ik ben bijna altijd met m’n werk bezig, probeer overal dingen te veranderen. Allemaal met maar één doel: niemand langer in de opvang laten blijven dan nodig is.”

Dankzij Wonen Eerst komt het behalen van dat doel steeds dichterbij. “Dingen worden nu veel sneller geregeld: een huis, inboedel, een uitkering als dat nodig is. Ik ben daar echt trots op, dat je mensen kunt helpen om weer mee te doen in de maatschappij.” Toch peinst Akrim er niet over om op zijn lauweren te rusten. “Ik vind dat er minder stigma moet komen, dat eventuele schuldhulp sneller op gang moet komen en dat er sneller woningen beschikbaar moeten komen. Dat is niet makkelijk, want de huizen liggen niet voor het oprapen.”

Een zachte landing
Ervaringsdeskundigheid is volgens Akrim onmisbaar als je met Wonen Eerst aan de slag wil. “Ik vecht al jaren om dat voor elkaar te krijgen. Bij elk team hoort minimaal één ervaringsdeskundige. Zij kunnen een spiegel voorhouden hoe het anders kan en anders moet. Dat is niet als aanval bedoeld op de hulpverleners, maar als toevoeging.” 

Organisaties die met ervaringsdeskundigen willen werken moeten beseffen dat ze met mensen werken die heftige dingen mee hebben gemaakt en die soms het vertrouwen in de hulpverlening volledig kwijt zijn geraakt,  weet Akrim. Vertrouwen en een zachte landing binnen het team zijn dan ook cruciaal. “Zie een ervaringsdeskundige niet als ondergeschikt, maar als een gelijke en handel daar ook naar”, geeft Akrim als tip mee.

Als Akrim naar de toekomst kijkt, ziet hij een toenemende inzet van en waardering voor ervaringsdeskundigheid. “Ik ben blij dat hier binnen de gemeente Den Bosch naar geluisterd wordt. Niet alleen op gebied van dakloosheid overigens, maar ook bijvoorbeeld op het gebied van verslaving of GGZ. Samen met Esther van Tilburg van het Netwerk Opvang en Wonen en Bernise Cornelissen ben ik een regionaal platform van ervaringsdeskundigen aan het opzetten, want het mag nog veel groter worden!”

Dit interview is onderdeel van de publicatie Den Bosch geeft (t)huis, een magazine dat wij in samenwerking met het Wonen Eerst team uit Den Bosch samenstellen. Het volledige magazine is binnenkort digitaal te lezen.